Ο ΜΑΥΡΟΣ ΓΑΤΟΣ

Ο “Μαύρος Γάτος”  (The Black Cat) είναι ένα από τα πιο γνωστά διηγήματα τρόμου και φρίκης που έγραψε ο Edgar Allan Poe (1809-1849). Δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στις 19 Αυγούστου 1843 στην ιστορική εβδομαδιαία εφημερίδα Saturday Evening Post της Πενσυλβάνια. Από τους μελετητές του Πόε (Πόου, σωστότερα) θεωρείται σπουδή στην ψυχολογία της ενοχής. Το διήγημα έτυχε θερμής υποδοχής από το αναγνωστικό κοινό και αποτέλεσε τον πυρήνα παρωδιών πάνω στο ίδιο θέμα, ενώ το ίδιο είναι πλέον κλασικό στην ανθολογία των διηγημάτων τρόμου και φρίκης. Συμπεριλαμβάνεται δε σχεδόν σε όλες τις ανθολογίες με έργα του ιδιοφυούς, πλην όμως αλκοολικού, Αμερικανού συγγραφέα και ποιητή, που βρέθηκε νεκρός σε ένα χαντάκι σε ηλικία μόλις 40 χρονών με τις συνθήκες του θανάτου του ουδέποτε να έχουν διευκρινιστεί.

Το μικρό αυτό αριστούργημα υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλές στις προτιμήσεις και των σκηνοθετών κινηματογράφου. Εκείνο, όμως, που προκαλεί εντύπωση είναι ότι αυτό που εξιτάρει τους παραγωγούς και τους σκηνοθέτες είναι περισσότερο ο τίτλος και ο συγγραφέας, παρά η ίδια η ιστορία. Ο πρώτος κινηματογραφικός "Μαύρος Γάτος" του 1934 με τον Μπόρις Καρλόφ και το Μπέλα Λουγκόσι τη μόνη σχέση με το δίηγημα είναι ο τίτλος και η αναφορά του Πόε στους τίτλους, καθώς εμπλέκεται μαύρη μαγεία και άλλα συναφή της μόδας εκείνη την εποχή. Στον δεύτερο, του 1941, μια παρωδία ταινίας τρόμου, ο Μπέλα Λουγκόσι, πάλι, και ο Μπέιζιλ Ράτμποουν μάλλον δευτερεύοντες ρόλους έχουν, καθώς η υπόθεση εκτυλίσσεται ανάμεσα σε μια γηραιά κυρία και την άπληστη καμαριέρα της.

Περισσότερο κοντά στο στόρυ είναι η σπονδυλωτή ταινία του Κόρμαν "Ιστορίες Τρόμου" το 1962, με τον Βίτσεντ Πράις και τον Πήτερ Λόρε, αφού σύμφωνα με το σενάριο ο μέθυσος δολοφόνος συμπεριλαμβάνει στα θύματά του και τον εραστή της γυναίκας του. Πάνω στην ίδια ιστορία σκηνοθέτησε το 1981 και ο Ιταλός σκηνοθέτης ειδικευμένος σε ταινίες τρόμου Λούτσο Φούλτσι, ενώ στα “Δυο Μάτια του Κακού” (1990) ο επίσης Ιταλός σκηνοθέτης ταινιών υπερφυσικού τρόμου Ντάριο Αρτζέντο δίνει τη δική του χαλαρή εκδοχή της ιστορίας.

Με απόλυτα φιλολογικούς όρους ο “Μαύρος Γάτος” δεν θεωρείται σε καμιά περίπτωση κείμενο παραλογοτεχνίας, ώστε να έχει μια θέση στα ράφια της βιβλιοθήκης με αναγνώσματα της παραλογοτεχνίας. Είναι έργο καθαρά κλασικής λογοτεχνίας. Ο λόγος που εντάσσεται, έχει να κάνει με το ότι ο συγγραφέας του εκπροσωπεί ως ιδρυτικό μέλος μια σημαντική σχολή. Τη σχολή της λογοτεχνίας τρόμου και φρίκης, που περισσότερο αναπτύχθηκε από τους συγγραφείς της παραλογοτεχνίας, παρά της λογοτεχνίας, όσο και αν αυτός ο διαχωρισμός είναι σχετικός και υπόπτων προθέσεων επισκιάζοντας τεχνηέντως την πραγματική διάκριση σε καλά και σε κακά έργα.

Η ιστορία είναι αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο ενός ανθρώπου που πρόκειται την επόμενη μέρα να απαγχονιστεί επειδή, αν και νόμιζε ότι είχε διαπράξει τον τέλειο φόνο, το έγκλημά του αποκαλύφτηκε εξαιτίας του μαύρου γάτου του.

Το σκανάρισμα έγινε από το βιβλίο “Έντγκαρ Άλλαν Πόε ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ” από τη σειρά “Εκλεκτά βιβλία τσέπης” αριθ. τεύχους 8. Έκδοση: “Μ. Πεχλιβανίδης και Σία” σε μετάφραση Ν. Σκουλά.

Η εικονογράφηση του "εξωφύλλου" είναι του Aubrey Beardsley από έκδοση ανθολογίας έργων του Πόε το 1895, ενώ η βινιέτα στο κείμενο είναι από το GRAPHIC CLASSICS έκδοση Rosebud, 2001 (εικονογράφος: Richard Sala)